Als hulpverlener geef je regelmatig advies aan ouders van kinderen met autisme om pictogrammen te gebruiken. Dit advies is bedoeld om structuur en duidelijkheid te bieden, wat essentieel is voor deze kinderen. Helaas blijkt in de praktijk vaak dat ouders niet in actie komen. Ze hebben geen tijd, energie of geld, weten niet waar ze moeten beginnen of welke keuzes ze moeten maken. Hierdoor worden jouw adviezen niet opgevolgd en blijft het effect van de begeleiding uit. Zonde!
In deze blog bespreken we hoe pictogrammen jouw begeleiding effectiever kunnen maken en hoe je ouders kunt helpen om deze hulpmiddelen daadwerkelijk te gaan gebruiken.
Waarom pictogrammen?
Pictogrammen zijn eenvoudige visuele hulpmiddelen die activiteiten, taken of gebeurtenissen weergeven. Ze bieden kinderen met autisme de structuur en duidelijkheid die ze nodig hebben om de dagelijkse routine beter te begrijpen en te volgen. Door pictogrammen te gebruiken, kunnen kinderen zelfstandig taken uitvoeren zonder constant afhankelijk te zijn van mondelinge instructies.
De uitdaging: Ouders komen niet in actie
Hoewel het advies om pictogrammen te gebruiken goedbedoeld en effectief kan zijn, stuiten veel ouders op obstakels die hen ervan weerhouden om daadwerkelijk aan de slag te gaan. Hier zijn enkele veelvoorkomende redenen waarom ouders niet in actie komen:
- Tijdgebrek: Ouders van kinderen met autisme hebben vaak een drukke agenda en weinig tijd om zich te oriënteren op de mogelijkheden van nieuwe hulpmiddelen.
- Gebrek aan energie: De dagelijkse zorg voor een kind met autisme kan vermoeiend zijn, waardoor ouders niet de energie hebben om pictogrammen te zoeken, printen en lamineren.
- Kosten: Niet alle ouders hebben het budget om te investeren in kant-en-klare pictogrammen of de materialen om ze zelf te maken.
- Onzekerheid: Veel ouders weten niet waar ze moeten beginnen of welke pictogrammen het meest geschikt zijn voor hun kind.
- Keuzestress: Het grote aanbod van pictogrammen op internet kan overweldigend zijn, waardoor ouders niet weten welke keuzes ze moeten maken.
De oplossing: Integratie van pictogrammen in jouw begeleiding
Om deze obstakels te overwinnen, kun je pictogrammen direct integreren in jouw begeleiding. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen om ouders te helpen pictogrammen te gaan gebruiken:
- Bied kant-en-klare oplossingen aan
Door ouders kant-en-klare pictogrammen aan te bieden als onderdeel van je begeleiding, verlaag je de drempel om ermee aan de slag te gaan. Dit bespaart ouders tijd en energie, en ze kunnen direct beginnen met het implementeren van de pictogrammen. - Geef praktische ondersteuning
Leg ouders uit hoe pictogrammen werken en hoe ze deze effectief kunnen gebruiken. Dit doe je zo concreet mogelijk, met de pictogrammen in de hand. Laat zien hoe zij een planbord kunnen opzetten en welke pictogrammen ze het beste kunnen gebruiken voor de dagelijkse routine van hun kind. - Wees consistent
Zorg ervoor dat pictogrammen dagelijks en op dezelfde manier worden gebruikt. Bespreek met ouders hoe zij dit kunnen aanpakken; wanneer hangen zij de pictogrammen op en wat doen zij na een activiteit? Consistentie is key! - Evalueer en pas aan
Bespreek regelmatig met ouders en het kind hoe het gebruik van de pictogrammen verloopt en maak aanpassingen indien nodig. Elk kind is uniek en kan andere behoeften hebben, dus het is belangrijk om flexibel te zijn en de pictogrammen aan te passen waar nodig.
Verhalen uit de praktijk
Verhaal 1: Het ochtendritueel van Sophie
Sophie is een zesjarig meisje met autisme. Haar ouders kregen van hun gezinsbegeleider het advies om pictogrammen te gebruiken om structuur in het ochtendritueel te brengen. Maar, ze wisten niet goed hoe ze dit moesten aanpakken en bleven hangen in de voorbereidingen. De stap om zelf pictogrammen te zoeken, printen en lamineren leek te groot en tijdrovend. Weken gingen voorbij zonder dat het advies van de hulpverlener werd opgevolgd.
De gezinsbegeleider zag dat het gezin moeite had met het uitvoeren van het advies en besloot hen een set kant-en-klare pictogrammen te geven. Samen met de ouders bekeek de gezinsbegeleider hoe de pictogrammen het beste ingezet konden worden. Ze maakten een planbord met pictogrammen voor elke stap van de ochtendroutine: opstaan, aankleden, ontbijten, gezicht wassen, haren kammen, tandenpoetsen, de tas inpakken, schoenen aan, jas aan.
Terwijl ouders eerst wekenlang hebben geworsteld met het advies pictogrammen te gaan gebruiken waren de positieve effecten nu al de volgende ochtend merkbaar. Sophie wist precies wat er van haar verwacht werd en volgde de pictogrammen op het planbord. Ze was rustiger en meer zelfverzekerd, terwijl haar ouders minder stress ervoeren omdat ze haar niet constant hoefden te herinneren aan wat ze moest doen. Dankzij de duidelijke structuur verliep de ochtendroutine een stuk soepeler en was het hele gezin meer ontspannen.
Verhaal 2: De avondroutine van Finn
Finn, een achtjarige jongen met autisme, had moeite met het voltooien van zijn avondroutine. Hij wist niet wanneer hij moest stoppen met spelen en zich moest voorbereiden op bedtijd. Zijn hulpverlener gaf zijn ouders een set pictogrammen voor de avondroutine, inclusief pictogrammen voor opruimen, tandenpoetsen en pyjama aantrekken.
Finn’s ouders hingen de pictogrammen op een planbord in de badkamer en de slaapkamer. Dit hielp Finn om zijn avondroutine beter te begrijpen en zelfstandig uit te voeren. Zijn ouders merkten dat hij minder weerstand bood en dat de avonden rustiger verliepen.
Veelgestelde vragen over pictogrammen
Hoe weet ik welke pictogrammen ik moet gebruiken?
Er zijn veel verschillende sets beschikbaar, van algemeen tot specifiek voor een bepaald moment van de dag. Kies een set die past bij de behoeften van het kind en de situatie. Begin met de basis en breid later eventueel uit naarmate het kind en de ouders comfortabeler worden met het gebruik.
Moet ik de pictogrammen aanpassen voor elk kind?
Ja, om echt effectief te kunnen zijn, is het belangrijk dat de pictogrammen aansluiten bij de specifieke behoeften van het kind. Maar, als basis hebben veel kinderen ongeveer dezelfde behoeften. Je kunt dus met een gezin beginnen bij de basis en later eventueel uitbreiden door enkele specifieke pictogrammen voor hun kind toe te voegen.
Hoe kan ik ouders het beste ondersteunen bij het gebruik van pictogrammen?
Door ouders een set pictogrammen te geven als onderdeel van je begeleiding, verlaag je de drempel om er daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Bespreek samen wat een passende planning is voor het gezin en op welke manier de ouders het gebruik van de pictogrammen kunnen aanpakken. Als ouders behoefte hebben aan meer uitleg, kun je de online masterclass ‘Pictogrammen voor meer duidelijkheid en voorspelbaarheid‘ aanbieden.
Conclusie
Pictogrammen kunnen de effectiviteit van jouw begeleiding aanzienlijk vergroten. Door kant-en-klare oplossingen aan te bieden en ouders praktisch te ondersteunen, verlaag je de drempel voor ouders om daadwerkelijk in actie te komen. Dit zorgt ervoor dat jouw adviezen worden opgevolgd en het gewenste effect wordt bereikt. Probeer het uit en ervaar zelf het verschil!
Ben je benieuwd naar hoe pictogrammen jouw werk als hulpverlener kunnen verbeteren? Lees dan hoe jij gezinnen kunt ondersteunen met onze uitgebreide collectie pictogrammen.
