“Kan je niet gewoon PGB aanvragen bij de gemeente?” wordt er vaak gezegd. Het antwoord is nee. Je kan niet ‘gewoon’ een PGB aanvragen..
PGB kán een mooie oplossing zijn voor een probleem, maar het heeft wat meer voeten in de aarde dan mensen soms denken. In deze blog lees je wat PGB is, hoe je een PGB bij jouw gemeente kan aanvragen en voor welke problemen het PGB een oplossing kan bieden.
Wat is PGB?
PGB staat voor Persoons Gebonden Budget. Het is een budget dat aan een persoon kan worden toegekend om zelf de zorg en/of hulpmiddelen in te kopen die je nodig hebt. Je hebt daarmee meer keuzevrijheid en meer regie over je leven en over de zorg die je nodig hebt; jij neemt tenslotte alle beslissingen zelf. Je kiest zelf je zorgverleners uit en jij bepaalt op welke manier jouw budget wordt uitgegeven.
Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor zorg die valt onder de jeugdwet (denk aan opvoedondersteuning of gezinsbegeleiding) en de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning, denk aan hulpmiddelen en huishoudelijke hulp). Deze hulp kan je dus aanvragen bij je gemeente. Verderop in dit artikel lees je dat dit soms via PGB kan, maar zeker niet altijd. De rest van dit artikel gaat vooral over PGB voor hulp vanuit de jeugdwet.
PGB vroeger en nu
In 1995 is het PGB ingevoerd. In die begintijd, kreeg de zorgvrager het totale budget op zijn bankrekening gestort en kon hij dit vervolgens naar eigen inzicht besteden. De meeste mensen kochten er zorg voor, maar er gaan ook verhalen rond van dikgevulde spaarrekeningen en luxe vakanties. Er was geen controle en er ontstonden vragen over of het PGB wel altijd op de juiste manier werd besteed.
Je snapt; het idee was goed maar aan de uitvoering viel nog wel wat te verbeteren.
Fraude met PGB
Sinds 2015 valt de verstrekking van zorg vanuit de jeugdwet en WMO onder verantwoordelijkheid van de gemeenten. In een poging fraude van zowel zorgvragers als zorgaanbieders te voorkomen, is de overheid de afgelopen 15 jaar steeds meer gaan reguleren.
Als nu een PGB wordt toegekend, wordt het budget niet op de rekening van de budgethouder (=zorgvrager) gestort, maar op die van het SVB. De zorgvrager sluit een overeenkomst af met zorgaanbieders en geeft SVB opdracht tot uitbetaling. Alles wordt gecheckt en ook nog gedubbelcheckt, om zoveel mogelijk fraude te voorkomen.
In een brief van Per Saldo, februari 2022, staat: ‘Zoals een budgethouder (die al ruim 20 jaar een pgb heeft) het zo mooi verwoordde: “In het begin was het werken met een pgb op kleuterniveau mogelijk, maar tegenwoordig is de administratie van het pgb op universitair niveau”.’
PGB versus Zorg in Natura
Als jouw kind zorg nodig heeft die valt onder de jeugdwet, kan dit op 2 manieren betaald worden.
- De gemeente sluit contracten af met een selecte groep zorgaanbieders. Deze zorgaanbieders mogen zorg verlenen via Zorg in Natura (=ZiN). Dit betekent dat de zorgaanbieder bij de gemeente declareert en de rekening rechtstreeks door de gemeente betaald wordt. Jij hoeft hier niks mee te doen, de zorgaanbieder en de gemeente regelen dit onderling. Je hebt hierbij echter alleen de keuze voor de zorgaanbieders die een contract hebben afgesloten bij de gemeente.
- Soms heb je, om welke reden dan ook, een voorkeur voor een zorgaanbieder die geen contract heeft met de gemeente. Dan kan het PGB een uitkomst bieden. Jij kiest zelf je zorgaanbieders en regelt de betaling via het SVB. Je moet er zelf voor zorgen dat alles op tijd wordt betaald en dat je binnen je budget blijft. Je bent in deze situatie werkgever van de zorgverlener.
Er zijn dus 2 verschillen tussen PGB en ZiN vanuit de gemeente.
Keuze voor de zorgaanbieder:
- ZiN: alleen gecontracteerde zorgaanbieders;
- PGB: ook niet-gecontracteerde zorgaanbieders.
De manier waarop de rekening wordt betaald:
- ZiN: rechtstreeks tussen gemeente en zorgaanbieder;
- PGB: via SVB in opdracht van jou.
‘PGB aanvragen bij de gemeente’
Nu je bovenstaande weet, begrijp je ook dat er geen sprake is van ‘PGB aanvragen’. Je vraagt zorg aan bij jouw gemeente, geen pgb.
Heeft jouw kind zorg nodig die valt onder de jeugdwet? Dan is de juiste volgorde als volgt:
- Jij (/jouw kind) hebt zorg nodig die valt onder de jeugdwet. Je vraagt deze zorg aan bij de gemeente.
- De gemeente kent deze zorg wel of niet toe.
- Als de zorg wordt toegekend, wordt daarna bepaald of dit via ZiN of via PGB zal gaan.
Helaas heeft het PGB een slechte naam. Google maar eens op de woorden ‘pgb fraude’ en je krijgt een lange lijst met resultaten. Dit heeft gezorgd voor strenge regels en wantrouwen, waardoor gemeenten huiverig zijn een PGB toe te kennen. Maar zoek je op ‘fraude zorg in natura’, dan blijkt daar weinig van bekend te zijn. Er zijn te weinig onderzoeken gedaan naar fraude via Zorg in Natura, waardoor er een oneerlijke vergelijking wordt gemaakt. Er wordt een poging gedaan alles wat te maken heeft met PGB ‘dicht te timmeren’ om fraude te voorkomen. Hierdoor lijkt de eigen regie, waar het PGB in eerste instantie voor bedoeld was, niet gehaald te worden.
Hoewel ZiN en PGB volgens de wet gelijk zijn aan elkaar, is het bij veel gemeenten erg lastig om zorg via PGB toegekend te krijgen.
Informeel PGB
Tot slot nog wat informatie over het informele PGB (=iPGB). Want soms blijken niet de professionals, maar juist gezinsleden de beste zorg te kunnen leveren aan een kind. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat de zorg op niet-planbare momenten geleverd moet worden (denk aan zorg bij epilepsie of overprikkeling) of omdat ‘een vreemde in huis’ een te grote belasting is op het gezin of het kind. In dat geval is het mogelijk dat bijvoorbeeld een ouder de zorg verleent aan zijn kind.
Ook hierbij geldt de genoemde volgorde:
er wordt éérst zorg aangevraagd, daarná wordt pas bekeken wie die zorg het beste kan verlenen en op welke manier deze persoon betaald moet worden.
Je kunt je voorstellen, dat ouders soms minder gaan werken om de zorg voor hun kind op zich te nemen. Het iPGB is hier een uitkomst voor. Helaas is het verkrijgen hiervan zo mogelijk nog moeilijker dan van een ‘gewoon’ PGB; gemeenten willen voorkomen dat ze jou ‘gratis geld’ geven en dat de zorgbehoefte van jouw kind een inkomstenbron wordt waar je van afhankelijk bent. Je moet echt aantonen dat de zorg nodig is, dat deze niet door een professional gegeven kan worden én dat jij de zorg niet kan en wil verlenen zónder dat iPGB. Want als het gaat om zorg die jij toch wel zou geven als ouder van je kind, dan is dat mantelzorg en daar staat geen vergoeding tegenover.
Wat je zelf kan doen
Als de ontwikkeling van je kind anders loopt dan gemiddeld, kan professionele zorg fijn of zelfs nodig zijn. Maar zelf kan je ook al heel veel doen om je kind te helpen!
Kijk naar je kind, probeer te ontdekken welke zorgvraag er achter zijn/haar gedrag zit en hoe je jouw kind dus kunt helpen. Zorg voor voldoende rust, structuur, voorspelbaarheid en duidelijkheid. Picto’s kunnen daar goed bij helpen!
Wil je meer weten over hoe picto’s jouw kind kunnen helpen? Of hoe je deze kunt inzetten in jouw gezin? Lees dan deze blog over het beginnen met picto’s of download het gratis E-book Beginnen met picto’s – In 6 stappen naar meer rust en duidelijkheid.
Heb je vragen over deze blog of wil je met me napraten? Ik vind het leuk wat van je te horen! Mail me op floor@easyauti.nl of stuur een dm op Instagram @easyauti.
